Hải Quan Quảng Ninh: Nâng cao hiệu quả quản lý, bài học từ vụ việc và định hướng tương lai

Triệt phá thành công buôn lậu

Công an tỉnh Quảng Ninh và Hải quan Móng Cái đã phối hợp thành công trong việc triệt phá một đường dây buôn lậu quy mô lớn qua Cửa khẩu Bắc Luân 2. Quá trình điều tra đã xác định được nhóm đối tượng cầm đầu, bao gồm Trương Văn Hà và Nông Văn Hậu, cùng với ba đối tượng người Trung Quốc là Huang HuiGuang, Liu Chuan và He Shenshen. Nhóm này đã lợi dụng chính sách ưu đãi thuế 0% dành cho doanh nghiệp FDI nhập khẩu nguyên liệu sản xuất và hàng gia công, mở 177 tờ khai hải quan dưới tên của 75 doanh nghiệp khác nhau. Họ trà trộn hàng nhập lậu vào hàng gia công, không kê khai thuế nhập khẩu, và vận chuyển qua cửa khẩu chính ngạch. Sau đó, hàng hóa được đưa về khu trung chuyển tại Hải Phòng để bóc tách và phân phối cho các doanh nghiệp FDI ở nhiều tỉnh khác nhau. Quá trình đối chiếu kiểm hóa 19 container đầu tiên đã phát hiện ra rằng từ 30% đến 70% hàng hóa là hàng nhập lậu, với tổng trị giá lên đến trên 30 tỷ đồng. Hàng hóa chủ yếu bao gồm thiết bị máy tính, mực in, tủ điện, lốp ô tô, bàn ghế, cao su non, modem và thiết bị giám sát bị được đưa về điểm giám sát tập trung của Công ty Cổ phẩn Quốc tế Tân Đại Dương để lập biên bản . Hiện tại, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ninh đang tiếp tục mở rộng điều tra để xử lý nghiêm các đối tượng theo quy định của pháp luật. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng đang nghiên cứu và đề xuất rà soát lại cơ chế giám sát hàng gia công cũng như chính sách ưu đãi FDI để ngăn chặn việc lợi dụng chúng cho hoạt động buôn lậu xuyên quốc gia.

Thúc đẩy hỗ trợ doanh nghiệp làm thủ thục theo đúng quy định

Qua vụ việc đang được cơ quan điều tra xác minh củng cố hồ sơ đã đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nâng cao năng lực quản lý hải quan, đặc biệt trong công tác phòng chống buôn lậu. Theo vị, đại diện Chi cục Hải quan Khu vực 8 cho biết; do chưa có kết luận chính thức từ cơ quan chức năng, chưa thể đánh giá toàn diện về trách nhiệm của các cá nhân và tổ chức liên quan. Vì các đối tượng lợi dụng kẽ hở vào ngày nghỉ lễ Quốc khánh kéo dài 8 ngày của Trung Quốc từ ngày 1/10 – 8/10/2025 lực lượng Hải quan, TP Đông Hưng, Trung Quốc đóng cửa không làm việc. Vì vậy lượng hàng hóa đã tập trung vào phía Cửa khẩu Quốc tế Bắc Luân 2 Việt Nam trước đó; là ngày 28 – 29/9/2025 lực lượng Hải quan Móng Cái và các cơ quan chức năng làm bù trước khi đóng cửa, lực lượng kiểm tra và phát hiện vi phạm từ 177 tờ khai hải quan dưới tên doanh nghiệp có dấu hiệu gian lận thương mại lợi dụng thông quan hàng hóa. Tuy nhiên, đây là cơ hội để nhìn nhận và hoàn thiện phương pháp quản lý, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật trong tương lai. Để giải quyết những vướng mắc và nâng cao hiệu quả công tác, Chi cục Hải quan Khu vực 8 nhấn mạnh hai hướng đi chính: Cần tiếp tục rà soát, bổ sung và hoàn thiện các quy định pháp lý, chính sách quản lý, đặc biệt là các chính sách ưu đãi dành cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Điều này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi mà còn khuyến khích các doanh nghiệp tuân thủ pháp luật. Đối với các vấn đề thuộc thẩm quyền của cấp chi cục, sẽ chủ động xử lý bằng cách bố trí nhân lực, phương tiện và thời gian thông quan linh hoạt, tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp. Các vướng mắc vượt thẩm quyền sẽ được tổng hợp, kiến nghị lên cấp Cục Hải quan, Bộ Tài chính, hoặc các bộ ngành, cơ quan liên quan để đề xuất giải pháp tháo gỡ.

Thông tin tuyên truyền chính sách nghị quyết, phổ biến pháp luật.

Hiện nay, xu hướng chung là tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp gia công và sản xuất xuất khẩu. Chính phủ và Bộ Tài chính đã ban hành các biện pháp ưu đãi về thuế quan và thủ tục thông quan nhanh chóng. Điều này hoàn toàn phù hợp với tinh thần của Nghị quyết số 68 -NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, khuyến khích sự phát triển của các thành phần kinh tế. Để quản lý hiệu quả và ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng là yếu tố then chốt. Hải quan sẽ tiếp tục tăng cường công tác phối hợp với các lực lượng khác như; Biên phòng; Công an quản lý xuất nhập cảnh; Kiểm dịch; quản lý các phương tiện vận tải. Sự phối hợp này đảm bảo thông tin thông suốt, hành động kịp thời và đồng bộ, tạo thành một "hàng rào" vững chắc chống lại các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại.

Bài học và kinh nghiệm thực tiễn

Thực tiễn cho thấy, để công tác kiểm tra, giám sát hải quan đạt hiệu quả cao, việc đầu tư vào công nghệ hiện đại là không thể thiếu. Chi cục Hải quan Khu vực 8 sẽ nỗ lực trang bị thêm các thiết bị soi chiếu tiên tiến, giúp việc kiểm tra hàng hóa trong quá trình thông quan diễn ra nhanh chóng, chính xác và hiệu quả hơn. Điều này không chỉ góp phần ngăn chặn buôn lậu mà còn giảm thời gian chờ đợi cho hàng hóa hợp pháp, thúc đẩy lưu thông hàng hóa. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc hoàn thiện hệ thống quản lý hải quan theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, minh bạch và thân thiện với doanh nghiệp là mục tiêu quan trọng. Bài học từ vụ việc này sẽ là động lực để ngành hải quan tiếp tục nỗ lực, nâng cao năng lực, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.