Trước yêu cầu của thời kỳ hội nhập và toàn cầu hóa, Nhà nước cần đổi mới cách thức điều hành để đáp ứng mục tiêu xây dựng một nền hành chính phục vụ. Theo đó, pháp luật điều chỉnh hoạt động quản lý hành chính cần phải thay đổi, hoàn thiện để đáp ứng với những yêu cầu mới. Việc nghiên cứu phương hướng hoàn thiện pháp luật hiện hành có ý nghĩa trong việc xác định nhiệm vụ cụ thể trong chương trình xây dựng và hoàn thiện pháp luật của Nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay.
Thực hiện chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, những năm qua, tiến trình hội nhập quốc tế của Việt Nam đã đạt một tầm cao mới - Ảnh: internet
1. Những vấn đề lý luận về quản lý hành chính nhà nước trong thời kỳ hội nhập và toàn cầu hóa
1.1 Quản lý hành chính nhà nước mới
Nền hành chính được thiết lập ở mỗi quốc gia để thực hiện chức năng quản lý hành chính của nhà nước (hành chính công) và thường bao gồm các yếu tố hợp thành: tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, nguồn tài chính và các thiết chế để điều chỉnh hoạt động của bộ máy đó.
Cải cách hành chính lần đầu được đề cập vào những năm 1980 với những nghiên cứu về quản lý hành chính mới. Theo cuốn Tái cơ cấu Chính phủ (Reinterventing Govenment) đã phản ánh và chịu ảnh hưởng quan điểm cải cách của Mỹ và các quốc gia khác trong những năm 1980 và 1990, David Osborne và Ted Gaebler đã tổng kết các nguyên tắc và đặc điểm của quản lý hành chính mới, đó là: chính phủ kiến tạo nên “điều hành/định hướng hơn là can thiệp” và quản lý các dịch vụ được cung cấp hơn là việc luôn luôn cung cấp các dịch vụ trực tiếp (1).
Bước sang thế kỷ 21, toàn cầu hóa đã đem lại sự cạnh tranh mạnh mẽ hơn trong các doanh nghiệp và gây áp lực cho chính phủ để xây dựng các điều kiện kinh tế, chính trị, xã hội mà trong đó khối tư nhân có thể cạnh tranh hiệu quả hơn và người dân cũng có thể phát triển nguồn nhân lực của mình để hưởng lợi từ các hoạt động sản xuất (2). Hiện nay, việc đánh giá lại chức năng của nhà nước và đội ngũ cán bộ, công chức của các quốc gia xuất phát từ hai nguyên nhân: một là, toàn cầu hóa đòi hỏi chính phủ phải thay đổi và đáp ứng đối với những thay đổi nhanh chóng về kinh tế, xã hội, chính trị và xu hướng công nghệ quốc tế; hai là, việc gia tăng sự không hài lòng của người dân đối với chức năng của chính phủ và các dịch vụ do bộ máy hành chính cung cấp(3). Tuyên bố Thiên niên kỷ của Liên hợp quốc yêu cầu việc tôn trọng quyền con người, thúc đẩy dân chủ và quản trị công (bao gồm hoạt động quản lý hành chính hiệu lực và hiệu quả). Trong đó, quản trị tốt là điều kiện cần thiết để đạt được mục tiêu phát triển thiên niên kỷ (MDGs).
Xu hướng chung của các quốc gia là chuyển đổi nền hành chính cai trị sang nền hành chính phục vụ, thay đổi cách thức quản lý hành chính nhà nước từ “truyền thống” sang cách “quản lý mới”. Quản lý hành chính nhà nước mới lấy nguyện vọng cơ bản của quần chúng nhân dân làm mục tiêu hoạt động và mọi hoạt động luôn hướng đến phục vụ lợi ích cơ bản của đại đa số nhân dân. Quản lý hành chính nhà nước mới hướng đến sự thay đổi mối quan hệ giữa nhà nước với người dân, chuyển đổi từ phương thức “cai trị” sang phương thức “phục vụ”, nghĩa là xây dựng nền hành chính phục vụ, trong đó Nhà nước phải quan tâm đến nhu cầu, mong muốn của người dân để không ngừng cải thiện, nâng cao chất lượng các dịch vụ công cho người dân, tổ chức. Chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức về sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước là một tiêu chí để xây dựng nền hành chính phục vụ.
Có thể hiểu, quản lý hành chính nhà nước mới là thay đổi cách thức quản lý của nhà nước đối với người dân, lấy người dân làm trung tâm của hoạt động quản lý, vì lợi ích chung của người dân thông quan việc xây dựng nền hành chính phục vụ, bảo sự công khai, minh bạch thông tin, hoạt động đối với người dân, tổ chức và có trách nhiệm giải trình đối với người dân, bảo đảm sự tham gia của người dân vào quá trình ban hành và thực hiện quyết định.
1.2 Đặc điểm cơ bản của quản lý hành chính nhà nước trong thời kỳ hội nhập
Cùng với quá trình hội nhập và toàn cầu hóa, quản lý hành chính trong thời kỳ này cần vận hành theo phương thức quản lý hành chính mới. Bên cạnh việc bảo đảm xây dựng nền hành chính phục vụ người dân, quản lý hành chính trong thời kỳ hội nhập và toàn cầu hóa phải đảm bảo các yêu cầu, nguyên tắc chung của hội nhập toàn cầu. Nền hành chính cần phải thay đổi phương thức quản lý và phục vụ, đảm bảo các nguyên tắc vận hành phù hợp với các chuẩn mực trong khu vực và quốc tế. Nhìn chung, hành chính công trong thời kỳ hội nhập có những đặc điểm cơ bản sau:
Thứ nhất, bộ máy hành chính tinh gọn, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả và tiết kiệm. Bộ máy hành chính truyền thống được xây dựng theo mô hình hành chính thứ bậc (từ trên xuống) và hoạt động dựa trên nguyên tắc tập trung quyền lực. Bộ máy hành chính mang tính chất “mệnh lệnh và kiểm soát” là đặc điểm điển hình cho các hệ thống hành chính quan liêu trên khắp thế giới dưới chế độ thuộc địa(4). Bước sang thế kỷ 21, các nước hướng tới việc xây dựng mô hình nhà nước kiến tạo và phát triển, trong đó khẳng định vai trò quan trọng của nhà nước trong điều tiết nền kinh tế vĩ mô, đảm bảo sự cân bằng giữa sự can thiệp của nhà nước phù hợp với quy luật vận hành của nền kinh tế thị trường. Do đó, bộ máy hành chính cần được cải cách theo hướng hoạt động tinh gọn và hiệu quả, có sự tách biệt rõ giữa chức năng quản lý, điều hành với thực thi (can thiệp trực tiếp) vào nền kinh tế. Cần phải đẩy mạnh tính độc lập của các thiết chế hành chính trong bộ máy, tinh giản biên chế, phân định rõ cơ quan ban hành chính sách và cơ quan thực thi chính sách.
Thứ hai, đội ngũ công chức hành chính chuyên nghiệp. Công chức là cấu thành quan trọng của bộ máy hành chính, góp phần quyết định hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính. Áp lực của toàn cầu hóa và hội nhập đòi hỏi đội ngũ công chức phải hoạt động chuyên nghiệp hơn, được trang bị các kiến thức, kỹ năng để thực thi công vụ một cách hiệu quả nhất. Vai trò chính của công chức là giúp công dân hiểu rõ và đáp ứng được các lợi ích chung của họ chứ không phải là kiểm soát hoặc chỉ đạo xã hội. Nói cách khác, người dân chính là những khách hàng mà công chức cần phải phục vụ một cách chuyên nghiệp.
Thứ ba, thủ tục hành chính đơn giản, tiết kiệm và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Cùng với yêu cầu cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục hành chính, bảo đảm tính khả thi, hợp lý với chi phí thấp nhất là một trong những yêu cầu của xây dựng và ban hành thủ tục hành chính trong thời kỳ hội nhập. Điều đó đòi hỏi tính liên thông, kết nối cao và đặc biệt là sự ứng dụng công nghệ thông tin vào thực hiện thủ tục hành chính, ví dụ như thủ tục cấp thị thực, thủ tục hải quan trực tuyến.
Thứ tư, đẩy mạnh xã hội hóa và tăng cường hợp tác công tư, nâng cao chất lượng quản lý và cung cấp dịch vụ công. Bộ máy hành chính là sản phẩm của trí tuệ, được xây dựng dựa trên quan điểm nhà nước được thành lập để phục vụ người dân. Trong thời kỳ xây dựng nền kinh tế thị trường, nhà nước cần phải tập trung hơn vào việc xây dựng, điều hành thông qua ban hành các chủ trương, chính sách chiến lược mang tầm vĩ mô (chính phủ kiến tạo) và giảm bớt sự can thiệp trực tiếp vào nền kinh tế. Cần phải khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia vào cung cấp các dịch vụ công, đẩy mạnh xã hội hóa và hợp tác công tư.
Thứ năm, bảo đảm sự tham gia của người dân, nâng cao trách nhiệm của cơ quan hành chính. Học thuyết về quản lý hành chính mới được hình thành trên nền tảng về quyền công dân và lợi ích công cộng được thể hiện thông qua sự chia sẻ lợi ích của công dân hơn là lợi ích của những cá nhân do người dân bầu ra. Người dân phải được tham gia nhiều hơn vào quá trình ban hành chính sách và cơ quan hành chính nhà nước cần thực hiện nghĩa vụ giải trình của mình đối với các quyết định chính sách đã ban hành, trên cơ sở đảm bảo nguyên tắc về quyền lợi của người dân và lợi ích công.
2. Yêu cầu đối với pháp luật hành chính trong thời kỳ hội nhập
Toàn cầu hoá - sự chuyển đổi hướng tới sự tương tác, hội nhập và sự phụ thuộc lẫn nhau của người dân và các tổ chức xuyên biên giới - tăng cường giao dịch giữa các nước trong thương mại và đầu tư, trong các dòng vốn, con người, công nghệ và thông tin quốc tế. Toàn cầu hóa tạo ra các cơ hội mới về kinh tế nhưng cũng tạo ra các thách thức về chính trị, thể chế, công nghệ và xã hội, đặc biệt đối với người nghèo mà ở đó chính phủ phải giải quyết các vấn đề nhằm đảm bảo sự phát triển công bằng giữa kinh tế và xã hội(5). Cùng với việc đổi mới từ quản lý hành chính “truyền thống” sang quản lý hành chính nhà nước mới, mỗi quốc gia phải tiến hành đổi mới hệ thống pháp luật nói chung và pháp luật hành chính nói riêng để phù hợp với cách thức quản lý hành chính nhà nước mới, đáp ứng yêu cầu hội nhập nói chung.
Nhu cầu để tăng cường quản lý hành chính và nâng cao năng lực của nhà nước trong việc thực hiện các chức năng và nhiệm vụ mới trong thời kỳ hội nhập và toàn cầu hóa đã được các quốc gia nhận thức rõ. Do đó, hoàn thiện về pháp luật hành chính trong thời kỳ hội nhập và toàn cầu hóa đều được các quốc gia chú trọng thực hiện. Trước tiên cần thay đổi vai trò của chính phủ trong việc hoạch định và kiểm soát nền kinh tế quốc gia, như là nhà cung cấp dịch vụ và hàng hóa chính, là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, phần lớn được xem là hiệu quả ở các nước muốn tăng cường khả năng cạnh tranh quốc gia. Để đáp ứng với nhu cầu của toàn cầu hóa, hàng loạt các quốc gia như Mỹ, New Zealand, Australia đã thực hiện học thuyết quản lý hành chính mới từ những năm 1980(6). Nói cách khác, toàn cầu hóa ảnh hưởng đến cả nhà nước và khối tư nhân. Nhà nước vẫn đóng vai trò quan trọng nhưng phải thay đổi cách thức thực hiện liên quan đến lợi ích công(7). Do đó, pháp luật hành chính cần được xây dựng trên các tiêu chí nền tảng như công bằng, minh bạch và sự tham gia của người dân. Pháp luật hành chính cũng cần được thiết lập để điều chỉnh các quan hệ giữa nhà nước với cá nhân, tổ chức dựa trên các nguyên tắc nhất định, đó là:
- Pháp luật hành chính phải đảm bảo sự công bằng: bản chất quan hệ hành chính giữa nhà nước với cá nhân là bất bình đẳng (quyền lực - phục tùng), như vậy yêu cầu về sự công bằng ở đây được hiểu là đảm bảo sự công bằng giữa mọi cá nhân, tổ chức tham gia trong mối quan hệ với nhà nước, trong việc trở thành công chức nhà nước, trong tiếp cận và sử dụng dịch vụ công.
- Pháp luật hành chính phải đảm bảo được yêu cầu công khai, minh bạch: công khai, minh bạch là yêu cầu quan trọng để kiểm soát tham nhũng, lạm quyền. Do đó, pháp luật cần quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin về các chủ trương, chính sách của nhà nước trước khi ban hành các quyết định, chính sách quan trọng liên quan đến lợi ích của nhà nước, lợi ích cộng đồng và lợi ích của các cá nhân. Các quy định về thủ tục hành chính phải được đảm bảo công khai, minh bạch để người dân có thể dễ dàng tiếp cận, thực hiện các thủ tục hành chính một cách đơn giản, thuận tiện nhất.
- Pháp luật hành chính phải đảm bảo sự tham gia của người dân: nhà nước dân chủ là nhà nước đảm bảo người dân có quyền tham gia quyết định mọi vấn đề quan trọng của đất nước. Cụ thể là, người dân được tham gia vào quá trình ban hành các chính sách và quyết định một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua các tổ chức của mình. Pháp luật hành chính phải đảm bảo quyền tham gia cụ thể của người dân thông qua các hình thức: trưng cầu ý dân, đối thoại, giải trình, góp ý kiến phản biện xã hội vào các văn bản, chính sách quan trọng của nhà nước.
- Pháp luật hành chính phải kiểm soát được sự “thâu tóm” các cơ quan hành chính của các doanh nghiệp, các tập đoàn: hầu hết các văn bản pháp luật do cơ quan hành chính nhà nước ban hành có tác động lớn đến lợi ích của doanh nghiệp (chính sách thuế, đầu tư, kinh doanh...). Do đó, các cơ quan hành chính nhà nước có thể bị “thâu tóm” bởi các doanh nghiệp thông qua việc ban hành các chính sách, quyết định có lợi cho doanh nghiệp (lợi ích nhóm). Pháp luật hành chính phải hoàn thiện các quy định về nghĩa vụ giải trình của các cơ quan hành chính nhà nước trong việc ban hành các chính sách, quyết định cũng như mở rộng quyền tham gia của người dân, doanh nghiệp vào hoạt động ban hành quyết định, chính sách. Đồng thời, cần hạn chế sự ảnh hưởng của các doanh nghiệp, tập đoàn lớn đối với các cơ quan hành chính nhà nước để đảm bảo các cơ quan này ban hành các quyết định, chính sách vì lợi ích của nhà nước, lợi ích công.
3. Phương hướng hoàn thiện pháp luật hành chính
Đổi mới và hoàn thiện pháp luật hành chính là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà Đảng và Nhà nước ta đã đặt ra trong những năm qua. Nghị quyết số 17/NQ-TƯ ngày 01/8/2007 về đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy nhà nước đã nhận định: “Nền hành chính nhà nước vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém; cơ cấu tổ chức bộ máy còn cồng kềnh, chưa phù hợp; chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức chưa đáp ứng kịp yêu cầu; tình trạng quan liêu, tham nhũng, lãng phí còn nghiêm trọng; thủ tục hành chính còn nhiều vướng mắc, gây phiền hà cho tổ chức và công dân; kỷ luật, kỷ cương cán bộ, công chức chưa nghiêm; hiệu lực, hiệu quả của quản lý nhà nước còn nhiều yếu kém”(8). Để cụ thể hóa chủ trương của Đảng, Chính phủ đã có Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 ban hành tổng thể Chương trình cải cách hành chính giai đoạn 2011 - 2020 trong đó có các giải pháp về cải cách thể chế: “Xây dựng, hoàn thiện quy định của pháp luật về mối quan hệ giữa Nhà nước và nhân dân, trọng tâm là bảo đảm và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, lấy ý kiến của nhân dân trước khi quyết định các chủ trương, chính sách quan trọng và về quyền giám sát của nhân dân đối với hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước”.
Đặc biệt là, để đảm bảo tuân thủ các cam kết của nước thành viên của Tổ chức thương mại thế giới (WTO) và cộng đồng kinh tế ASEAN cũng như thực thi Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Nhà nước ta cần tập trung hoàn thiện pháp luật hành chính với những nội dung chủ yếu sau:
Thứ nhất, hoàn thiện pháp luật về tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và đội ngũ cán bộ, công chức, đảm bảo xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu của hội nhập và toàn cầu hóa. Hoàn thiện pháp luật về tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức cần tập trung vào những nội dung cơ bản sau:
- Pháp luật về phân cấp quản lý giữa trung ương và địa phương, trong đó xác định rõ mối quan hệ giữa chính quyền trung ương và chính quyền địa phương; giữa các cơ quan quản lý ngành ở trung ương với các cơ quan ở địa phương.
- Quy định rõ về ủy quyền, giao quyền trong các cơ quan hành chính nhà nước để từ đó xác định rõ các trường hợp và điều kiện ủy quyền, trách nhiệm quyền hạn của người ủy quyền và người được ủy quyền.
- Hoàn thiện pháp luật về tuyển dụng và sử dụng công chức để đảm bảo tinh giản đội ngũ công chức hiện nay, hướng tới mục tiêu xây dựng đội ngũ công chức hành chính chuyên nghiệp, nâng cao trách nhiệm của đội ngũ công chức trong thực thi nhiệm vụ, công vụ.
Thứ hai, hoàn thiện pháp luật về thủ tục hành chính. Cải cách thủ tục hành chính phải bảo đảm tạo thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp và góp phần tích cực chống quan liêu, phòng và chống tham nhũng, lãng phí. Cải cách thủ tục hành chính là khâu đột phá để tạo môi trường thuận lợi, minh bạch cho hoạt động của người dân và doanh nghiệp. Do đó, hoàn thiện pháp luật về thủ tục hành chính sẽ bao gồm những nội dung cụ thể sau:
- Xây dựng khung pháp luật chung về thủ tục hành chính. Có thể tham khảo kinh nghiệm của một số nước trên thế giới như Đức, Nhật Bản trong việc ban hành Luật thủ tục hành chính để quy định cụ thể về các nguyên tắc xây dựng, các tiêu chí đánh giá thủ tục hành chính, các loại và trình tự thực hiện các loại thủ tục hành chính.
- Đẩy mạnh hoạt động kiểm soát thủ tục hành chính nhằm loại bỏ kịp thời các thủ tục hành chính gây khó khăn, phiền hà cho người dân và doanh nghiệp.
- Tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ vào thực hiện thủ tục hành chính nhằm giảm bớt chi phí và thời gian thực hiện thủ tục hành chính, tăng cường tính liên thông trong thực hiện thủ tục hành chính giữa các cơ quan, các ngành, giữa trung ương với địa phương.
Thứ ba, hoàn thiện pháp luật về dịch vụ công. Các cơ quan hành chính nhà nước cần tập trung vào chức năng quản lý và giảm bớt các hoạt động cung cấp dịch vụ công trực tiếp. Pháp luật hiện hành về cung cấp dịch vụ công chưa được quy định đồng bộ, thống nhất. Để đảm bảo các tổ chức, cá nhân có thể tham gia vào cung cấp và sử dụng dịch vụ công một cách công khai, bình đẳng cần hoàn thiện pháp luật về quản lý và cung cấp dịch vụ công như sau:
- Ban hành văn bản pháp luật quy định rõ về các loại hình dịch vụ công: dịch vụ hành chính công, dịch vụ công ích, dịch vụ sự nghiệp công, từ đó xác định rõ cơ chế và khung pháp lý để điều chỉnh đối với mỗi loại hình dịch vụ công.
- Pháp luật cần có cơ chế bảo đảm sự tham gia bình đẳng của các tổ chức, cá nhân (khối tư nhân) tham gia vào việc cung cấp dịch vụ công thông qua các hình thức cụ thể, nhất định. Đảm bảo sự cạnh tranh bình đẳng giữa nhà nước và tư nhân trong việc cung cấp dịch vụ công.
- Xây dựng các tiêu chí đánh giá chất lượng dịch vụ công và trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong quản lý việc cung cấp các dịch vụ công của các cơ quan, cá nhân, tổ chức.
Thứ tư, hoàn thiện pháp luật về trách nhiệm giải trình, đảm bảo tính công khai, minh bạch của bộ máy hành chính. Để đảm bảo hạn chế việc lạm quyền, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, cần hoàn thiện trách nhiệm giải trình và yêu cầu công khai, minh bạch thông qua những nội dung cụ thể sau:
- Hoàn thiện pháp luật về bảo đảm nghĩa vụ giải trình của các cơ quan hành chính nhà nước và cán bộ, công chức khi thực thi công vụ, trong đó quy định rõ các trường hợp phải giải trình, đối thoại với người dân, doanh nghiệp.
- Quy định các nghĩa vụ công khai, minh bạch thông tin thông qua việc bảo đảm quyền được tiếp cận thông tin của các cá nhân, tổ chức.
Thứ năm, hoàn thiện pháp luật hành chính nhằm đảm bảo sự tham gia của người dân vào quản lý hành chính nhà nước. Nền hành chính phục vụ là nền hành chính mà ở đó người dân có quyền tham gia vào tất cả các hoạt động quản lý hành chính nhà nước từ quá trình ban hành chính sách, quyết định đến tổ chức thực hiện các quyết định đó trên thực tiễn. Do đó, hoàn thiện pháp luật về bảo đảm sự tham gia của người dân bao gồm những nội dung sau:
- Các hình thức và cách thức tham gia của người dân vào quản lý hành chính nhà nước: cụ thể là quy định các hình thức như đối thoại, giải trình, đóng góp ý kiến của người dân trong quá trình xây dựng và ban hành các chính sách, quyết định.
- Hoàn thiện pháp luật về dân chủ ở cơ sở, khiếu nại, tố cáo để đảm bảo người dân có thể tham gia hiệu quả, thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo trên thực tiễn. Như vậy, pháp luật hành chính trong thời kỳ hội nhập và toàn cầu hóa cần được hoàn thiện dựa trên những tiêu chuẩn, học thuyết về quản lý hành chính mới mà các quốc gia trên thế giới đang thực hiện; đồng thời phải phù hợp truyền thống dân tộc, đặc điểm thể chế chính trị của Việt Nam. Mặc dù Nhà nước ta đã và đang xây dựng một hệ thống pháp luật hành chính để điều chỉnh các nội dung cơ bản của quản lý hành chính nhà nước, tuy nhiên, vẫn còn tồn tại các khoảng trống pháp lý như thiếu các luật về thủ tục hành chính, luật về dịch vụ công, cũng như hạn chế trong hệ thống các quy định hiện hành ở mỗi lĩnh vực, nội dung cụ thể. Việc hoàn thiện pháp luật hành chính, xây dựng Chính phủ kiến tạo ở Việt Nam không chỉ đặt trong bối cảnh nghiên cứu những vấn đề còn tồn tại của pháp luật trong nước mà còn đặt trong bối cảnh của pháp luật quốc tế, có nghĩa là xây dựng một hệ thống pháp luật hành chính phù hợp với chuẩn mực quốc tế, đáp ứng yêu cầu của hội nhập và toàn cầu hóa.
TS. Phan Thị Lan Hương - Đại học Luật Hà Nội
----------------------------------
Ghi chú:
(1) Osborne, David and Gaebler, Ted, Reinterventing Government. Boston, MA: Addison-Wesley Publishing (1992). (2) “Public Administration and Democratic Governance: Governments Serving Citizens - Unpan025063.Pdf,” 3, accessed June 5, 2017, http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/un/unpan025063.pdf.(Quản lý hành chính và Quản trị dân chủ: Chính phủ phục vụ công dân, truy cập ngày 5/6/2017). (3) Public Administration and Democratic Governance: Governments Serving Citizens - Unpan025063.Pdf , trang 1. (4) UNDP, From Old Public Administration to the New Public Service: Implications for Public Sector Reform in Developing Countries, 2015, page 5 (Từ Quản lý hành chính cũ đến Dịch vụ công mới: Ứng dụng cho Cải cách khu vực công ở các nước đang phát triển). (5) “Public Administration and Democratic Governance: Governments Serving Citizens - Unpan025063.Pdf,” 1. (6) “Public Administration and Democratic Governance: Governments Serving Citizens - Unpan025063.Pdf,” 4. (7) “Globalization, Democracy, and the Need for a New Administrative Law - Viewcontent.Cgi,” accessed August 25, 2017, http://www.repository.law.indiana.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1252&context=ijgls.(Toàn cầu hóa, dân chủ và sự cần thiết của Luật hành chính mới), truy cập ngày 25/8/2017. (8) Nghị quyết số 17/NQ-TƯ ngày 01/8/2007, Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa X.
Tài liệu tham khảo:
1. “Globalization, Democracy, and the Need for a New Administrative Law - Viewcontent.Cgi,” truy cập ngày 25/8/ 2017, http://www.repository.law.indiana.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1252&context=ijgls. (Toàn cầu hóa, dân chủ và sự cần thiết của Luật hành chính mới), truy cập ngày 25/8/2017. 2. “Public Administration and Democratic Governance: Governments Serving Citizens - Unpan025063.Pdf,” 3, truy cập ngày 5/6/2017 http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/un/unpan025063.pdf.(Quản lý hành chính và Quản trị dân chủ: Chính phủ phục vụ công dân, truy cập ngày 5/6/2017). 3. Chon-Kyun Kim, “Public Administration in the Age of Globalization” (International Public Management Review - electronic Journal, 2008), journals.sfu.ca/ipmr/index.php/ipmr/article/download/43/43 (Quản lý hành chính trong thời kỳ toàn cầu hóa). 4. Nghị quyết 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 của Chính phủ về ban hành tổng thể Chương trình cải cách hành chính giai đoạn 2011 - 2020. 5. Nghị quyết số 17/NQ-TƯ ngày 01/8/2007, Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa X. 6. Osborne, David and Gaebler, Ted, Reinventing Government. Boston, MA: Addison-Wesley Publishing (1992) ( Tái cơ cấu chính phủ). 7. UNDP, From Old Public Administration to the New Public Service: Implications for Public Sector Reform in Developing Countries, 2015 (Từ quản lý hành chính cũ đến dịch vụ công mới: ứng dụng cho cải cách khu vực công ở các nước đang phát triển).
