Những nỗ lực ngăn chặn đại dịch Covid-19 hết sức quan trọng tới sức khoẻ của người dân trên toàn thế giới, tuy nhiên cũng khiến cho trẻ em và phụ nữ gia tăng nguy cơ bị bạo lực.
Theo UNICEF, Một số báo cáo gần đây từ các quốc gia đang bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 cho thấy hạn chế đi lại, cách ly xã hội và những biện pháp ngăn chặn bệnh dịch khác, đi kèm với áp lực kinh tế và xã hội tăng lên đối với các gia đình đang dẫn đến bạo lực tăng lên, đặc biệt đối với phụ nữ và trẻ em gái. Ở nhiều quốc gia trên thế giới, bạo lực gia đình tăng từ 30% đến 300%.
Thời gian dịch Covid-19, bạo hành trẻ em tăng (Ảnh minh hoạ)
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, sự dồn nén tâm lý của các thành viên trong gia đình về những khó khăn do kinh tế, tình cảm, phương pháp nuôi dạy… đã dẫn tới con số về các vụ bạo hành trẻ em ngày càng gia tăng. Ngoài ra, nguyên nhân quan trọng có lẽ là nhận thức của gia đình, cộng đồng về vấn đề bảo vệ trẻ em chưa đầy đủ và phần nào bị xem nhẹ.
Tại Việt Nam, 21 triệu trẻ em không đến trường và cách ly ở nhà trong thời gian qua. Khảo sát nhanh thực hiện bởi Đại học Y Hà Nội cho kết quả: cứ 3 trẻ em thì có 2 trẻ chịu bạo lực trong thời gian dịch Covid-19. Bạo lực tinh thần là phổ biến nhất với tỷ lệ 66,9%, bạo lực thể chất chiếm 39,1% và xâm hại tình dục là 10%.
Trẻ em cần được cảm thấy an toàn tại gia đình, trong nhà trường và trong cộng đồng của mình. Nhưng, kỷ luật mang tính bạo lực vẫn còn phổ biến ở Việt Nam với 68,4% trẻ em trong độ tuổi từ 1-14 cho biết đã từng bị bạo hành bởi cha mẹ hoặc người chăm sóc trong gia đình. Trong nhiều gia đình, bạo lực được sử dụng làm phương tiện để thiết lập hệ thống phân cấp của nam giới và củng cố nam tính. Hành vi như vậy bị ảnh hưởng bởi khả năng tài chính, trình độ học vấn của cha mẹ và các vấn đề khác như lạm dụng rượu hoặc ma túy.
Chung tay ngăn chặn và bảo vệ trẻ em khỏi vạo hành
Tuy nhiên, không thể phủ nhận thực tế rằng, trước điều kiện, hoàn cảnh còn nhiều khó khăn của nước có trình độ phát triển thấp thì những nỗ lực, cố gắng của Việt Nam trong bảo vệ và chăm sóc trẻ em thời gian qua là rất đáng ghi nhận, khích lệ. Bên cạnh kết quả đạt được thì cũng cần thẳng thắn nhìn nhận rằng so với mục tiêu, kỳ vọng, Việt Nam còn nhiều việc cần được tiếp tục làm tốt hơn nữa, nỗ lực và trách nhiệm cao hơn nữa của tất cả các cấp, các ngành ở Trung ương và địa phương và của toàn xã hội, mỗi cá nhân để dành những gì tốt đẹp nhất cho trẻ em.
Ngoài ra, cần nâng cao nhận thức cho cha mẹ, người chăm sóc để chấm dứt tình trạng kỷ luật bạo lực trong gia đình và tăng cường nâng kiến thức, kỹ năng làm cha mẹ. Đồng thời, Cha mẹ, người chăm sóc trẻ cũng được hỗ trợ để khuyến khích và bảo vệ con em mình khỏi bị bạo hành từ đó giúp các em chuyển tiếp một cách an toàn sang bậc học mầm non và tiểu học.
Hiện nay, các mức xử phạt với người bạo hành trẻ em được quy định như sau:
Phạt hành chính, Điều 27 của Nghị định 144/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính về bảo trợ, cứu trợ xã hội và bảo vệ, chăm sóc trẻ em quy định: Phạt tiền từ 5 - 10 triệu đồng đối với các hành xâm phạm thân thể, gây tổn hại về sức khỏe đối với trẻ em. Mức phạt này cũng được áp dụng đối với hành vi dùng các biện pháp trừng phạt để dạy trẻ em làm trẻ em tổn thương, đau đớn về thể xác, tinh thần.
Truy cứu trách nhiệm hình sự, Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) đã quy định rõ trẻ em là những người dưới 16 tuổi. Mức hình phạt cao nhất cho tội ngược đãi và hành hạ người dưới 16 tuổi cũng tăng lên đến 3 năm tù giam. Trong trường hợp nghiêm trọng gây chết người có thể bị phạt tù chung thân.
