Nhiều người quen biết hỏi tôi kỳ vọng gì vào các đại biểu Quốc hội khóa mới? Một ý nghĩ đến rất nhanh với tôi là, tôi tin tưởng Quốc hội, các đại biểu Quốc hội Khóa XV sẽ cụ thể hóa, luật hóa những mục tiêu mà Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra cho cả giai đoạn từ nay đến năm 2045, để đến kỷ niệm 100 năm thành lập nước, Việt Nam sẽ trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
Nghị quyết của Đảng đã nêu rõ định hướng các chỉ tiêu chủ yếu về phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2025, định hướng phát triển giai đoạn 2021 - 2030. Nhưng hiện thực hóa được các mục tiêu này đòi hỏi sự quyết tâm rất lớn của cả hệ thống chính trị, trong đó Quốc hội, các đại biểu Quốc hội với trọng trách được Hiến pháp và Nhân dân giao cho có vai trò hết sức quan trọng.
Chúng ta đã nhiều lần làm chiến lược 10 năm tầm nhìn 15 - 20 năm, quy hoạch tổng thể, kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội đất nước, ngành và địa phương, kế hoạch tài chính, kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm. Và thực tế cũng đã cho thấy, phải có khung theo dõi và đánh giá cụ thể tình hình thực hiện các kế hoạch phân theo từng bộ, ngành và địa phương để kiểm điểm việc thực hiện hàng năm, giữa kỳ và cuối kỳ.
Chủ tịch Nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi tiếp xúc cử tri ở huyện Hóc Môn – TP Hồ Chí Minh (15/5/2021)
Chủ tịch Nước Nguyễn Xuân Phúc đã rất đúng khi trong buổi tiếp xúc cử tri tại huyện Hóc Môn – TP Hồ Chí Minh ngày 15/5/2021 có nói rằng: "Chính hơi thở cuộc sống, tâm tư nguyện vọng của cử tri hình thành nên chính sách, chế độ pháp luật của chúng ta, chứ không phải làm chính sách pháp luật từ trong phòng lạnh". Một bên là “ý Đảng, lòng dân”, một bên là thẩm quyền của Quốc hội, là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân Việt Nam và là cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất, gồm các đại biểu đại diện cho các tầng lớp Nhân dân.
Do vậy người đại biểu Quốc hội cần phải đặt nhiều câu hỏi tại sao và làm thế nào trong quá trình xem xét, quyết định các vấn đề trung và dài hạn trong phát triển đất nước. Các đại biểu cần phân tích và đánh giá về các căn cứ để xây dựng, thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch trong mối quan hệ giữa định hướng, định tính và định lượng, trong đó kinh nghiệm và bài học rút ra từ giai đoạn trước và kinh nghiệm quốc tế, bối cảnh quốc tế và khu vực, nhất là trong và sau đại dịch Covid-19 là rất quan trọng.
Trong mối quan hệ giữa giải quyết các vấn đề trước mắt và lâu dài, các đại biểu có thể đặt lại câu hỏi tại sao chúng ta lại quá chậm trễ trong việc xử lý dứt điểm các đại dự án ngành công thương, các tổ chức tín dụng gặp khó khăn, các dự án thành phần của tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, dự án giải phóng mặt bằng, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành hay chậm trình Quốc hội xem xét bước đầu về dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam… Tất cả đều là những dự án quan trọng quốc gia mà Quốc hội trực tiếp quyết định chủ trương đầu tư và bố trí vốn để thực hiện. Bên cạnh đó là hàng loạt các dự án năng lượng, giao thông nội vùng, đường vành đai, đường sắt nội đô, chống ngập, chống sạt lở bờ biển,… thuộc trách nhiệm của các bộ, ngành và địa phương cũng chậm tiến độ, làm tăng tổng mức đầu tư, giảm hiệu quả vốn vay đầu tư, tăng chi phí xã hội, làm mất lòng tin trong nhân dân.
Các ứng cử viên đại biểu Quốc hội khoá XV đơn vị số 9 (TPHCM) trong buổi tiếp xúc trực tuyến với cử tri.
Một chức năng quan trọng khác của các đại biểu là tham gia ban hành các cơ chế, chính sách, giải pháp cụ thể để đưa các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, công trình dự án quan trọng đó vào cuộc sống. Đây được coi là yếu tố phi vật chất quan trọng để thực hiện nhiệm vụ mà nếu không giải quyết đúng đắn, kịp thời sẽ gây ra những vướng mắc, trì trệ tự thân.
Trong các khóa trước, Quốc hội đã có một số nghị quyết, Chính phủ đã có một số quyết định mang tính thí điểm về chính sách để giải quyết những điểm vướng cụ thể về pháp luật trong thực tiễn phát triển. Mốc thời gian năm 2045 thực ra là rất gần, chỉ gói gọn trong hơn 2 kỳ xây dựng chiến lược 10 năm phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Thành công của chiến lược 10 năm trước sẽ là nền tảng, đầu vào của chiến lược 10 năm sau.
Quốc hội sẽ không chỉ cụ thể hóa, luật hóa các nhiệm vụ, mục tiêu mà còn phải phát triển đường lối, chính sách đó của Đảng. Đó là kỳ vọng của tôi vào Quốc hội, các đại biểu Quốc hội Khóa XV tới đây.
