Tại phiên họp thứ 9 (đợt 2) diễn ra vào sáng 24/3, với 100% thành viên tán thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã biểu quyết, thông qua Pháp lệnh Trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Pháp lệnh Trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua - Ảnh: VGP
Ngày 10/3 vừa qua, tại phiên họp thứ 9 (đợt 1), UBTVQH đã thảo luận về dự thảo Pháp lệnh Trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Trên cơ sở ý kiến của UBTVQH, Thường trực Ủy ban Tư pháp đã tiến hành khảo sát thực tế; trực tiếp làm việc với một số thẩm phán, Giám đốc Trung tâm cai nghiện; đồng thời chủ trì, phối hợp với Tòa án nhân dân Tối cao và các cơ quan, tổ chức hữu quan khẩn trương, nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến tại phiên họp và kết luận của UBTVQH.
Dự thảo Pháp lệnh đã được gửi xin ý kiến Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban khác của Quốc hội, các bộ, ngành, cơ quan, tổ chức có liên quan. Ngày 18/3, Thường trực Ủy ban Tư pháp đã tổ chức cuộc họp (dưới sự chủ trì của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định) để thống nhất các nội dung của dự thảo Pháp lệnh trước khi trình UBTVQH thông qua tại phiên họp thứ 9 (đợt 2).
Pháp lệnh vừa được thông qua quy định trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; trình tự, thủ tục xem xét, quyết định việc hoãn, miễn chấp hành, tạm đình chỉ hoặc miễn chấp hành thời gian còn lại trong quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị và giải quyết khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị trong việc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Về nguyên tắc xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, Pháp lệnh quy định: Chỉ xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi (sau đây gọi là người bị đề nghị) khi thuộc một trong các trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều 33 của Luật Phòng, chống ma túy.
Việc xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc phải bảo đảm lợi ích tốt nhất của người bị đề nghị; bảo đảm thủ tục thân thiện, phù hợp với tâm lý, giới, lứa tuổi, mức độ trưởng thành, khả năng nhận thức của người bị đề nghị. Bảo đảm quyền bí mật đời sống riêng tư của người bị đề nghị. Bảo đảm quyền của người bị đề nghị được tham gia, trình bày ý kiến trước Tòa án, tranh luận tại phiên họp theo quy định của Pháp lệnh này. Người bị đề nghị, cha mẹ hoặc người giám hộ có quyền tự mình hoặc nhờ luật sư, người khác bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị đề nghị…
Về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, Pháp lệnh quy định: Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được can thiệp trái pháp luật vào việc Tòa án xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm phối hợp với Tòa án trong việc xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc khi có yêu cầu của Tòa án…
Pháp lệnh cũng quy định cụ thể về hoãn, miễn chấp hành quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Trong đó quy định rõ, người phải chấp hành quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (người phải chấp hành) nhưng chưa đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được hoãn chấp hành quyết định trong các trường hợp sau đây: Đang ốm nặng, có chứng nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh từ tuyến huyện trở lên. Gia đình đang có khó khăn đặc biệt được Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú xác nhận. Phải tham dự kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông hoặc thi tốt nghiệp trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp được cơ sở giáo dục nơi người đó học tập xác nhận.
Bên cạnh đó, Pháp lệnh cũng quy định, người phải chấp hành nhưng chưa đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được miễn chấp hành quyết định trong các trường hợp sau đây: Mắc bệnh hiểm nghèo, có chứng nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh từ tuyến huyện trở lên. Trong thời gian hoãn chấp hành quyết định quy định tại Khoản 1 Điều này mà người đó tự nguyện cai nghiện, được cơ quan có thẩm quyền xác nhận không nghiện ma túy. Trong thời gian hoãn chấp hành quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc bị Tòa án xử phạt tù nhưng không được hưởng án treo; áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng; áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào trường giáo dưỡng theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật…
