Vừa qua, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã thống nhất chủ trương đối với 6 đồ án Quy hoạch phân khu đô thị nội đô lịch sử và Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng; kế hoạch dự kiến UBND TP Hà Nội sẽ phê duyệt trong năm 2021.
Đây sẽ là công cụ để thành phố kiểm soát việc phát triển và quản lý đô thị; cơ sở pháp lý để tái thiết đô thị nội đô lịch sử; bảo đảm mục tiêu vừa bảo tồn, vừa phát triển, xây dựng Thủ đô hiện đại, văn minh theo hướng bền vững.
Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ chủ trì Hội nghị Thường trực Thành ủy ngày 25/2/2021. (Ảnh: CTTHN)
Quy hoạch phân khu nội đô lịch sử
Trong thời gian qua, với sự chỉ đạo quyết liệt của Thành ủy Hà Nội, UBND TP Hà Nội, sự hỗ trợ của nhiều bộ, ngành, các đồ án Quy hoạch phân khu nội đô lịch sử đã được hoàn thiện, được Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội thông qua; dự kiến 6 Quy hoạch phân khu đô thị nội đô sẽ được phê duyệt trong tháng 3/2021, chậm nhất trong quý I năm nay.
Quá trình hoàn thiện các đồ án Quy hoạch phân khu nội đô lịch sử, gồm 6 đồ án quy hoạch có ký hiệu là: H1-1 (A, B, C), H1-2, H1-3 và H1-4, tỷ lệ 1/2.000. Theo đó, Quy hoạch khu nội đô lịch sử giới hạn từ phía Nam sông Hồng đến đường Vành đai 2 là khu vực bảo tồn di sản văn hóa Thăng Long, các giá trị truyền thống của người Hà Nội; cải tạo không gian kiến trúc cảnh quan đô thị, khu phố cổ, phố cũ, hồ Hoàn Kiếm, hồ Tây…
Cụ thể hóa định hướng này, 6 đồ án Quy hoạch phân khu nội đô lịch sử gồm: Hoàn Kiếm H1-1 (A, B, C), Ba Đình H1-2; Đống Đa H1-3, Hai Bà Trưng H1-4 đã đưa ra các chỉ tiêu kiến trúc cảnh quan, chiều cao công trình, chức năng sử dụng đất, cây xanh… Đây là khu vực cải tạo, xây dựng, tổ chức sắp xếp lại các chức năng sử dụng đất, để gìn giữ phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đô thị lịch sử và hạn chế phát triển nhà cao tầng mới. Khu vực này có chức năng chính là trung tâm chính trị, hành chính của quốc gia và thành phố Hà Nội; nhà ở, cơ quan, di sản, di tích, du lịch, thương mại, tiện ích công cộng.
Một góc trên cao Hồ Gươm nội đô khu vực Trung tâm TP Hà Nội. (Ảnh: HNMO)
Về đồ án này, Phó Chủ tịch UBND TP Dương Đức Tuấn cho biết: Theo số liệu Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, quy mô dân số 4 quận nội đô (tính đến tháng 4/2019) là 887.411 người. Tại các đồ án Quy hoạch phân khu nội đô lịch sử, thành phố xác định giảm dân số xuống còn 672.000 người.
Thực hiện bảo đảm mục tiêu vừa bảo tồn, vừa phát triển hướng tới xây dựng Thủ đô hiện đại, văn minh phát triển đô thị bền vững, giai đoạn đến năm 2030, thành phố triển khai đồng bộ các dự án: mở đường theo quy hoạch, tái thiết đô thị; di dời các cơ sở công nghiệp, trường đại học, trụ sở bộ, ngành... Thành phố sẽ phát triển đường sắt đô thị, các chuỗi đô thị phía Bắc sông Hồng, phía Đông đường Vành đai 4 và các đô thị vệ tinh cùng với hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội hoàn chỉnh... để thu hút dân số khu vực nội đô lịch sử và nội đô mở rộng. Song song đó là việc hình thành các khu vực chức năng: Trung tâm thương mại, dịch vụ, văn hóa, các công trình công cộng phục vụ cộng đồng dân cư...
Ông Nguyễn Trọng Kỳ Anh - Phó Giám đốc Sở Quy hoạch-Kiến trúc (QH-KT) Hà Nội cho hay: Thời gian tới, thành phố sẽ xây dựng Quy hoạch phát triển TP Hà Nội giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (theo Luật Quy hoạch năm 2017). Đồng thời rà soát, báo cáo Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội, Quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 để Hà Nội sớm trở thành đô thị hoạt động hiệu quả, bền vững, có tính cạnh tranh cao so với trong nước và khu vực.
Bản đồ Quy hoạch phân khu nội đô lịch sử 4 Quận sắp được TP Hà Nội phê duyệt. (Ảnh: KTĐT)
Theo TS. KTS Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội đánh giá, 6 quy hoạch phân khu nội đô lịch sử bảo đảm sự hài hòa giữa bảo tồn những giá trị văn hiến và phát triển mới, hiện đại. Khi được phê duyệt, quy hoạch này không chỉ định hình các khu chức năng, mà còn giúp Hà Nội giải quyết những thách thức lớn đang phải đối mặt…
Ngoài ra, một số chuyên gia trong lĩnh vực quy hoạch cũng nhận định, 6 quy hoạch phân khu này là cơ sở để thành phố di dời cơ sở sản xuất, cơ sở đào tạo, y tế không phù hợp, từ đó thành phố có thêm không gian xây dựng các công trình công cộng. Bên cạnh đó, đồ án giúp bổ sung hoàn thiện hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, tăng cường diện tích cây xanh, mặt nước; kiểm soát sự gia tăng dân số cơ học. Đặc biệt, đồ án này sẽ giúp việc cải tạo các chung cư cũ thêm thuận lợi, giải quyết được “bài toán” khó tồn tại đã rất lâu ở Thủ đô.
Triển khai Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 - gọi tắt là Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô (được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1259/QĐ-TTg ngày 26/7/2011); trong 10 năm qua, Hà Nội đã đầu tư nhiều công trình hạ tầng, khu đô thị mới, theo hướng đồng bộ, văn minh, hiện đại. Cụ thể hóa quy hoạch, 30/38 đồ án quy hoạch phân khu đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt triển khai thực hiện.
Tuy nhiên, thực tế trong 8 đồ án còn lại có 6 đồ án Quy hoạch phân khu nội đô lịch sử, bao phủ diện tích hơn 2.700ha tại 4 quận: Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng. Nguyên nhân chậm trễ là các quy hoạch phân khu này liên quan đến nhiều quy định, trong đó có những quy định vượt thẩm quyền của thành phố. Trong khi đó, quá trình phát triển của thành phố đã và đang tạo ra sức ép lớn lên khu vực nội đô lịch sử, ảnh hưởng đến chất lượng sống của người dân. Tại khu vực phố cổ (quận Hoàn Kiếm), tình trạng trong một số nhà có nhiều hộ cùng sinh sống khá phổ biến; diện tích ở chật chội, công trình xuống cấp, không bảo đảm điều kiện sống.
Theo các chuyên gia quy hoạch đô thị, việc chậm phê duyệt các quy hoạch phân khu đô thị nội đô lịch sử là một trong những nguyên nhân tác động đến sự phát triển của đô thị, khiến khu vực lõi của Thủ đô có nhiều bất cập. Nguyên Cục trưởng Cục Phát triển đô thị (Bộ Xây dựng) Đỗ Viết Chiến cho biết: Khu vực nội đô lịch sử Hà Nội đang trong tình trạng quá tải, mất cân đối về cơ cấu sử dụng đất, về mạng lưới công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Do chưa có quy hoạch nên đã gây khó khăn cho việc cải tạo khu phố cổ, phố cũ và kìm hãm sự phát triển của Thủ đô.
Phối cảnh Quy hoạch phân khu đô thị Sông Hồng. (Ảnh: CAND)
Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng
Đồng thời, hiện tại dự thảo đồ án Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng cũng đang được TP Hà Nội lấy ý kiến các đơn vị liên quan để hoàn thiện, tiến tới dự kiến phê duyệt, ban hành vào dự kiến tháng 6/2021. Trước đó, tại cuộc họp về nội dung này, Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ chia sẻ, đồ án lần này được các chuyên gia hàng đầu về quy hoạch mà Thành ủy Hà Nội tham vấn nhận định là tốt nhất từ trước đến nay.
Sau khi Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng được phê duyệt, vùng đất ven sông trải dài 40km, từ cầu Hồng Hà (huyện Đan Phượng) đến cầu Mễ Sở (Thường Tín, bao phủ diện tích 11.000ha thuộc địa giới 13 quận, huyện (55 phường, xã) sẽ là cơ sở để chính quyền địa phương triển khai các quy hoạch chi tiết, dự án cụ thể và là cơ sở để cấp phép xây dựng giúp cho người dân ổn định cuộc sống. Đặc biệt, đây sẽ là cơ hội đột phá để Hà Nội xây dựng, phát triển TP hướng mặt vào sông chứ không quay lưng ra sông như hiện tại.
Không gian nghiên cứu đồ án Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng. (Ảnh đồ họa: Vnexpres)
Theo Phó Giám đốc Sở QH-KT Hà Nội Nguyễn Trọng Kỳ Anh thông tin, để có được những kết quả rõ nét trên, công tác quy hoạch, xây dựng thời gian qua đã được lãnh đạo TP Hà Nội chỉ đạo quyết liệt. Khi 6 Quy hoạch phân khu nội đô lịch sử và quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng được phê duyệt, TP Hà Nội sẽ hoàn thành 34/35 đồ án quy hoạch phân khu, cụ thể hóa quy hoạch chung xây dựng Thủ đô.
Trên cơ sở những quy hoạch được duyệt, xu hướng tái thiết và phát triển đô thị tại Hà Nội sẽ tiếp tục phát triển mạnh trong thời gian tới. Mục tiêu đến năm 2025, phát triển nhanh và bền vững Thủ đô theo hướng đô thị xanh, thành phố thông minh, hiện đại, có sức cạnh tranh cao trong nước và khu vực sẽ sớm thành hiện thực.
