Công tác cán bộ giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng ta. Trong giai đoạn cách mạng mới, cần phải tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác cán bộ nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc, hướng tới mục tiêu đến năm 2030 đưa Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao như Dự thảo văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đặt ra.
Đại hội XIII của Đảng đưa ra những nhận thức mới và định hướng về công tác tổ chức xây dựng Đảng và công tác cán bộ
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng chỉ rõ: “Tiếp tục ban hành và thực hiện các quy định, quy chế, cơ chế trong công tác cán bộ bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và chặt chẽ giữa các khâu, liên thông giữa các cấp; trong đó có quy chế về đánh giá đúng đắn, khách quan đối với cán bộ, để có cơ sở sử dụng, bố trí cán bộ, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng chạy chức, chạy tuổi, chạy bằng cấp,...”(1). Như vậy, Đảng ta xác định trong bất cứ thời kỳ nào của cách mạng, cán bộ và công tác cán bộ cũng là vấn đề trọng yếu; có ý nghĩa rất quan trọng đối với công tác xây dựng Đảng, góp phần quyết định thành công trong quá trình tổ chức và lãnh đạo cách mạng của Đảng.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: “Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”, “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”(2). Theo Người, cán bộ là những người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời, đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng.
Công tác cán bộ bao gồm nhiều khâu, từ phát hiện, tuyển chọn, nhận xét, đánh giá, đến quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, bổ nhiệm, sử dụng và thực hiện chính sách đối với cán bộ. Các khâu của công tác cán bộ là một chỉnh thể thống nhất, có quan hệ chặt chẽ, mật thiết với nhau, tác động, thúc đẩy lẫn nhau; khi thực hiện tốt khâu này sẽ là tiền đề và cơ sở để thực hiện tốt các khâu khác và ngược lại, nếu một khâu nào đó thực hiện chưa tốt, không đúng quy trình sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các khâu khác và kết quả chung của công tác cán bộ. Vì vậy, trong quá trình thực hiện công tác cán bộ phải kết hợp chặt chẽ và đồng bộ tất cả các khâu, không được coi nhẹ hoặc bỏ qua một khâu nào.
Nghị quyết số 26-NQ/TW Hội nghị Trung ương lần thứ bảy, khóa XII đã thẳng thắn nhìn nhận: “Nhìn tổng thể, đội ngũ cán bộ đông nhưng chưa mạnh; tình trạng vừa thừa, vừa thiếu cán bộ xảy ra ở nhiều nơi… Không ít cán bộ trẻ thiếu bản lĩnh, ngại rèn luyện. Một bộ phận không nhỏ cán bộ phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, làm việc hời hợt, ngại khó, ngại khổ, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý, trong đó có cả cán bộ cấp chiến lược, thiếu gương mẫu, uy tín thấp, năng lực, phẩm chất chưa ngang tầm nhiệm vụ, quan liêu, xa dân, cá nhân chủ nghĩa, vướng vào tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, lợi ích nhóm”(3).
Công tác xây dựng Đảng thực chất là xây dựng con người, xây dựng tổ chức vững mạnh. Vì vậy, phải trên tinh thần lấy “xây” để “chống”. Do đó, phải đổi mới toàn diện và mạnh mẽ hơn nữa phương thức lãnh đạo của Đảng. Cần chú trọng, tăng cường việc giám sát người đứng đầu các tổ chức. Đặc biệt, phải lấy hiệu quả công tác và sự tín nhiệm của nhân dân để đánh giá cán bộ và bố trí, sử dụng cán bộ. Sự tín nhiệm của nhân dân là thước đo giá trị chuẩn mực nhất đối với cán bộ, đảng viên.
Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh không phải là điều gì đó quá trừu tượng, hoặc nói chung chung, mà chính là những hành động, việc làm cụ thể của mỗi cán bộ, đảng viên gắn với hoạt động thực tiễn trong đời sống xã hội của quần chúng nhân dân. Do vậy, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh cũng chỉ nhằm mục đích cao nhất là lo cho Nhân dân. Đảng mạnh, dân sẽ giàu, nước sẽ vững. Sự gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên có tác dụng rất lớn đối với công tác xây dựng Đảng. Mọi hành động, lời nói của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, tổ chức đảng có ảnh hưởng rất lớn tới quần chúng nhân dân. Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ sáu, khóa XI đã chỉ rõ: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ. Công tác quy hoạch, chuẩn bị đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược, có ý nghĩa hết sức quan trọng, là nội dung trọng yếu, bảo đảm cho công tác cán bộ đi vào nền nếp, chủ động”(4).
Đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược trong thời gian tới phải có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới, đó là xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nền kinh tế số, kinh tế tri thức và biến đổi khí hậu, nước biển dâng; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ trong bối cảnh tình hình trong nước, khu vực và thế giới diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Đây là vấn đề có ý nghĩa hết sức quan trọng mà Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần nhấn mạnh: “Xây dựng Đảng là nhiệm vụ “then chốt” thì công tác cán bộ là then chốt của nhiệm vụ then chốt”.
Đầu tư xây dựng đội ngũ cán bộ là đầu tư cho phát triển lâu dài, bền vững. Do đó, Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ bảy, khóa XII đã nêu rõ quan điểm: thực hiện nghiêm, nhất quán nguyên tắc Đảng lãnh đạo trực tiếp, toàn diện công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị. Chuẩn hóa, siết chặt kỷ luật, kỷ cương đi đôi với xây dựng thể chế, tạo môi trường, điều kiện để thúc đẩy đổi mới, phát huy sáng tạo và bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung. Phân công, phân cấp gắn với giao quyền, ràng buộc trách nhiệm, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực và xử lý nghiêm minh sai phạm.
Tôn trọng và hành động theo quy luật khách quan, thường xuyên đổi mới công tác cán bộ phù hợp với tình hình thực tiễn. Xây dựng đội ngũ cán bộ phải xuất phát từ yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới; thông qua hoạt động thực tiễn và phong trào cách mạng của nhân dân; đặt trong tổng thể của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; gắn với đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, kiện toàn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, thu hút, trọng dụng nhân tài.
Quán triệt nguyên tắc về quan hệ giữa đường lối chính trị và đường lối cán bộ; quan điểm giai cấp và chính sách đại đoàn kết rộng rãi trong công tác cán bộ. Xử lý hài hòa mối quan hệ giữa tiêu chuẩn và cơ cấu, trong đó tiêu chuẩn là chính; giữa xây và chống, trong đó xây là nhiệm vụ chiến lược, cơ bản và lâu dài, chống là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên; giữa đức và tài, trong đó đức là gốc; giữa tính phổ biến và tính đặc thù; giữa kế thừa, đổi mới và ổn định, phát triển; giữa thẩm quyền, trách nhiệm cá nhân và tập thể(5).
Đồng thời, đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát và xử lý, kỷ luật nghiêm minh đối với các trường hợp cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật Đảng, vi phạm pháp luật của Nhà nước, quan liêu, tham ô, tham nhũng, gây mất đoàn kết nội bộ, giảm lòng tin với nhân dân. Công tác kiểm tra giám sát yêu cầu cấp ủy tiến hành có hệ thống, thường xuyên và đột xuất. Công tác kiểm tra, giám sát phải gắn kết chặt chẽ với việc xử lý nghiêm minh, công bằng, bình đẳng các hành vi vi phạm kỷ luật.
Hiện nay, chúng ta đang tập trung chuẩn bị cho Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, đây là sự kiện chính trị có ý nghĩa trọng đại của đất nước. Trong các công việc chuẩn bị cho Đại hội, công tác nhân sự cấp ủy khóa mới là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là nhân tố bảo đảm cho thành công của Đại hội, cũng như việc triển khai thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đại hội trong nhiệm kỳ mới. Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 30/5/2019 của Bộ Chính trị đã đặt ra yêu cầu: kiên quyết sàng lọc, không để lọt vào cấp ủy khóa mới những người có phẩm chất, năng lực, uy tín giảm sút; thiếu gương mẫu, mất đoàn kết, cục bộ, bè phái, cơ hội; có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”; chạy chức, chạy quyền, tham nhũng, tiêu cực, “lợi ích nhóm”; vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế, quy định hiện hành của Đảng, Nhà nước. Đặc biệt tại Hội nghị Trung ương lần thứ 15, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã thông qua nhân sự là Ủy viên Bộ Chính trị khóa XII thuộc trường hợp “đặc biệt” tái cử khóa XIII và danh sách đề cử các đồng chí ứng cử các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước nhiệm kỳ khóa XIII.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng là một dấu mốc rất quan trọng, có ý nghĩa định hướng tương lai, cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững. Do đó, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã chỉ rõ, tình hình tư tưởng trong Đảng và tâm trạng trong cán bộ, đảng viên, bên cạnh mặt tích cực là cơ bản thì vẫn còn có những biểu hiện đáng lo ngại, nhất là tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; tệ quan liêu, tham nhũng, tiêu cực trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức mới chỉ bước đầu được ngăn chặn, đẩy lùi. Bởi vậy, kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên là vấn đề mang tính quy luật trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng; một trong những nội dung quan trọng xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh và đổi mới toàn diện về cán bộ và công tác cán bộ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong hình mới.
Thượng tướng - TS Lê Huy Vịnh - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng
-----------------------------------
Ghi chú:
(1) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb CTQG-ST, H. 2016, tr. 206.
(2) Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 5, Nxb CTQG-ST, H. 2011, tr. 309.
(3), (5) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ bảy, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, Văn phòng Trung ương Đảng, H. 2018, tr. 47, tr. 55-56.
(4) Kết luận của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 6, khóa XI.
