Thấm nhuần lời dạy của Bác, sau hơn 37 năm tiến hành công cuộc đổi mới, Đảng ta luôn coi trọng công tác xây dựng Đảng, xem công tác phòng chống tham nhũng (PCTN) đây là nhiệm vụ then chốt, quyết định đến sức mạnh, uy tín của Đảng. Nhằm làm cho Đảng luôn trong sạch, vững mạnh, làm cho đội ngũ cán bộ, đảng viên không ngừng nâng cao phẩm chất, năng lực, lập trường, quan điểm vững vàng, bình tĩnh, sáng suốt, không bi quan, không chủ quan, tự mãn, khắc phục những thiếu sót, khuyết điểm, làm cho Đảng xứng đáng là lực lượng duy nhất lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
Từ nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng đến nay, Đảng ta đã chú trọng, ban hành nhiều văn bản liên quan đến việc lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác PCTN. Đã đạt nhiều kết quả rất quan trọng, toàn diện, rõ rệt, là dấu ấn nổi bật, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình, hưởng ứng, đánh giá cao, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội. Góp phần quan trọng vào công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, giữ vững ổn định chính trị và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tham nhũng từng bước được kiềm chế, ngăn chặn, có chiều hướng thuyên giảm. Quyết tâm mạnh mẽ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ trong đấu tranh PCTN. Xử lý nghiêm sai phạm theo quy định về kỷ luật của Đảng, Nhà nước và xử lý hình sự; khẳng định quyết tâm mạnh mẽ, không ngừng, không nghỉ, dù cho bất kể người sai phạm đang ở vị trí nào.
* Phải coi công tác PCTN là một trong những nhiệm vụ đặc biệt quan trọng.
Sự khẳng định rõ của Đảng là “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” trong xử lý tham nhũng.
Hiện nay, công tác PCTN được Đảng, Nhà nước ta xác định là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, vừa cấp bách, vừa khó khăn, phức tạp, lâu dài. Các cấp ủy Đảng và chính quyền đặc biệt quan tâm công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục về PCTN đã có nhiều chuyển biến tích cực cả về phòng ngừa và phát hiện, xử lý các hành vi tham nhũng; thể chế về quản lý kinh tế - xã hội và PCTN tiếp tục được hoàn thiện; công tác cải cách hành chính, công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị được tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, đạt được những kết quả tích cực; công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, xử lý các vụ việc, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng được tăng cường; một số vụ án tham nhũng ở địa phương đã được phát hiện và tập trung chỉ đạo điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh, góp phần thiết thực giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
Do đó, công tác đấu tranh PCTN là yêu cầu, nhiệm vụ sống còn của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, là vấn đề liên quan đến sự tồn vong của Đảng, của sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Nhiệm vụ PCTN thời gian tới rất nặng nề, khó khăn, phức tạp, đòi hỏi các cơ quan cần phải tích cực, chủ động, quyết liệt hơn nữa trong phát hiện, xử lý tham nhũng, nhất là các vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp. Thể hiện quyết tâm đấu tranh phòng, chống tham nhũng, trong từng kỳ đại hội, Đảng ta đã đề ra những chủ trương và giải pháp cơ bản, cấp bách, có tính chiến lược về PCTN và đã được cụ thể hóa trong các văn bản pháp luật của Nhà nước. Trong đó, vấn đề tăng cường vai trò giám sát của xã hội đối với hoạt động của bộ máy Nhà nước và những người có chức quyền trong bộ máy đó, kịp thời phát hiện và chỉ ra những lỗ hổng trong cơ chế, chính sách, pháp luật đang là một đòi hỏi cấp thiết.
* Mở rộng dân chủ, đề cao trách nhiệm thực hiện phương châm bốn tại chỗ trong PCTN là: TỔ CHỨC ĐẢNG TẠI CHỖ, CHÍNH QUYÈN TẠI CHỖ, CÁC TỔ CHỨC ĐOÀN THỂ TẠI CHỖ VÀ NHÂN DÂN TẠI CHỖ thì mới phát huy được sức mạnh cả hệ thống chính trị.
Cần phát huy được sức mạnh của cả hệ thống chính trị vào công tác PCTN và cũng coi tham nhũng là giặc nội xâm. Để tiếp tục xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, quản lý kinh tế - xã hội và PCTN; kịp thời khắc phục những bất cập, bịt kín những "khoảng trống", "kẽ hở" chính sách để người thực thi "không thể tham nhũng". Nghiêm túc nhìn nhận sự lãnh đạo, chỉ đạo, phát huy dân chủ, đề cao trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức xã hội, của nhân dân trong PCTN ở các địa phương. Trong đó, hiệu quả hoạt động giám sát, phản biện xã hội chưa đều. Công tác phòng ngừa tham nhũng ở một số nơi còn hình thức, việc phát hiện, xử lý tham nhũng, lãng phí vẫn còn hạn chế.
Công tác PCTN trên một số lĩnh vực vẫn còn phức tạp, với những biểu hiện ngày càng tinh vi, gây bức xúc trong xã hội.
Nhiều chủ trương, nguyên tắc, quan điểm, giải pháp lớn về công tác PCTN tuy đã được thể chế, cụ thể hóa bằng quy chế, quy định, quy trình bảo đảm dân chủ, chặt chẽ hơn. Cần phải có LUẬT ĐỦ MẠNH ĐỂ KHUYẾN KHÍCH VÀ BẢO VỆ NGƯỜI PHÁT HIỆN, TỐ GIÁC
THAM NHŨNG Cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp cần phải nghiêm túc quán triệt, chấp hành nghiêm các quy định của Đảng, Nhà nước về PCTN bằng những chương trình hành động, kế hoạch thực hiện rất cụ thể, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao. Thường xuyên kiểm tra, giám sát, thanh tra việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về PCTN để kịp thời đánh giá, biểu dương, khen thưởng các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân làm tốt, có thành tích. Người đứng đầu các cấp trong cuộc chiến chống tham nhũng cần tự giác, nghiêm túc đấu tranh và nêu gương, nói đi đôi với làm là rất quan trọng và hãy là tấm gương để cán bộ, quần chúng nhân dân noi theo. Cần tôn trọng ý kiến, kiến nghị của nhân dân.
Thực hiện “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, xây dựng cơ chế công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình theo quy định của pháp luật, từ đó có cơ sở pháp lý, điều kiện để nhân dân cùng giám sát mọi chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước.
Trong xử lý tham nhũng cũng cần xem xét từng vụ việc, đánh giá khách quan, biện chứng, thận trọng, làm rõ động cơ, mục đích sai phạm. Xử lý phù hợp, bảo đảm “thấu tình, đạt lý”, “tâm phục, khẩu phục”, “rất nghiêm minh, nhưng cũng rất nhân văn”, nhằm “giáo dục cảnh tỉnh”, “răn đe, phòng ngừa sai phạm”. Những lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng cần bố trí cán bộ có tâm, có tầm. Thay thế cán bộ lãnh đạo, quản lý khi có biểu hiện tiêu cực, tham nhũng, uy tín thấp; và xử lý nghiêm những cán bộ nhũng nhiễu, vòi vĩnh, "gợi ý", "lót tay" gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp.
* Những thành tựu đạt được những năm qua trong công tác PCTN
Trong những năm qua, cơ quan điều tra đã phát hiện, xử lý một số vụ án kinh tế, tham nhũng lớn, đã đưa ra xét và xử công khai. Chính phủ nhìn nhận tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu diễn ra rất phức tạp, nhất là các vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai gây thất thoát lớn tài sản. Quyết tâm của Đảng về đấu tranh PCTN, không có vùng cấm, không có chuyện hạ cánh an toàn từ những vụ án, những sai phạm đã xảy ra.
Đấu tranh PCTN vì sự nghiệp chung, không thể không làm: Song song với phục hồi với phát
triển kinh tế đưa đất nước vào trạng thái bình thường mới, công tác phòng, chống tham nhũng vẫn không ngừng, không nghỉ, thậm chí ngày càng quyết liệt hơn, ngày càng có hiệu quả cao hơn và thêm nhiều bài học quý, nhiều kinh nghiệm tốt hơn. BCĐ Trung ương về phòng, chống tham nhũng làm quyết liệt, làm có bài bản, có kinh nghiệm hơn gần như thành quy trình, khâu nào làm trước, làm sau, phối hợp rất nhuần nhuyễn. Nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản tham nhũng.
Tăng cường công tác nắm bắt dư luận xã hội, góp phần phát hiện sớm, ngăn chặn có hiệu quả tệ “tham nhũng vặt” nâng cao hiệu quả PCTN. Diễn biến phức tạp hiện nay xuất hiện một số loại tội phạm về kinh tế, tham nhũng có chiều hướng gia tăng, tiềm ẩn nguy cơ "lợi ích nhóm", "sân sau", tập trung vào một số lĩnh vực như đấu thầu, đấu giá, cổ phần hoá, tín dụng, ngân hàng, y tế, giáo dục...đã được xử lí nghiêm kịp thời nhằm mang tính răn đe.
Vừa qua, Thành uỷ TPHCM ký ban hành quy định về việc mua tin và xử lý thông tin phục vụ
công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (PCTNTC) trên địa bàn TP Hồ Chí Minh. Ngày 25/10/2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Quy định số 37-QĐ/TW về những điều đảng viên không được làm. Một điểm đáng chú ý, trong điều 13 quy định mới, Trung ương nhấn mạnh, nghiêm cấm các hành vi đe dọa, trù dập, trả thù người khiếu nại, tố cáo; không thực hiện các quy định của Đảng và pháp luật về bảo vệ người tố cáo, phê bình, góp ý; hành vi chạy chức chạy quyền, tham ô hay thờ ơ, vô cảm với các hành vi sai trái trong xã hội... Quy định mới nhấn mạnh đảng viên không được "lợi dụng chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung để thực hiện hoặc bao che hành vi vụ lợi, tham nhũng, tiêu cực, vi phạm quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước”. Quy định có căn cứ, cơ sở để xem xét, xử lý các vi phạm của cán bộ, đảng viên; tạo sự chuyển biến về nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên; góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
Đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả trong thực hiện Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, Nghị quyết, Chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước cần nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục, kiên trì xây dựng văn hóa liêm chính, không tham nhũng, tiêu cực của đảng viên trong tác phong, lề lối làm việc; Ngăn chặn tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất, đạo đức, lối sống, những biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ. Phát huy hơn nữa vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên, báo chí và nhân dân trong đấu tranh PCTN, tiêu cực. Hoàn thiện thể chế về kiểm soát quyền lực, PCTN, tiêu cực trong các lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực; về bảo vệ người tố cáo, cung cấp thông tin về tham nhũng, tiêu cực; Xủ lý dứt điểm các sai phạm của các tổ chức đảng và đảng viên liên quan đến tham nhũng; Rà soát, xem xét Quy định cho từ chức, miễn nhiệm, bố trí công tác đối với cán bộ sau khi bị kỷ luật; Kiên quyết khắc phục tệ “tham nhũng vặt”, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa trong công tác PCTN, tiêu cực ở địa phương, cơ sở để tạo sự chuyển biến về nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên; góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
Thượng tướng, Viện sỹ Nguyễn Huy Hiệu
